.jpg)
บทความพิเศษ สุนัขที่ก้าวร้าวเนื่องจากมีโรค Medical Causes of Aggression in Dogs สนับสนุนบทความโดย โรงพยาบาลสัตว์เอ็น.พี. สุนัขที่ก้าวร้าวและกัดบางตัวที่เข้าทำร้ายคนหรือสัตว์ ทั้งพวกที่แสดงอาการ แยกเขี้ยวเข้าใส่, ขู่คำราม, เห่าอย่างดุร้าย, งับ, เข้ากัด, หรือพุ่งเข้าใส่ อาจเป็นเนื่องจากพฤติกรรม และ/หรือเนื่องจากมีโรคบางโรคซ่อนอยู่ทำให้เป็นสาเหตุของการก้าวร้าวและทำร้าย โรคที่อาจทำให้ดุร้าย เช่น ไทรอยด์ต่ำ (Hypothyroidism) โรคไทรอยด์ต่ำเกิดเนื่องจากต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ได้น้อยลงกว่าปกติ สังเกตได้จากสุนัขที่เป็นจะอ้วน, เฉื่อยชาหรือซึมกว่าปกติ, ขนร่วง ฯลฯ การวินิจฉัยโดยการตรวจเลือดหาระดับของฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ แต่สุนัขบางตัวก็ไม่แสดงอาการให้เห็นเนื่องจากโรคมีการแสดงออกได้หลายระดับ อย่างเช่น สุนัขบางรายมีระดับฮอร์โมนต่ำกว่าปกติที่จะทำงานได้ แต่ผลเลือดออกมาว่าฮอร์โมนไทรอยด์ยังอยู่ในค่าปกติ อาการที่แสดงออกอาจเห็นเพียงบางอย่างหรือไม่แสดงอาการเลย ตัวอย่างที่ 2 คือ สุนัขอายุ 2 ปีพันธุ์โกลเด้นท์รีทรีฟเวอร์ ชอบหลบซ่อนตัวและก้าวร้าวมากชอบกัด ตรวจไทรอยด์ได้ประมาณ 25% ค่าปกติควรอยู่ที่ระดับ 50-100% ฮอร์โมนจึงจะสามารถทำงานได้ตามปกติ ถ้าให้ฮอร์โมนไทรอยด์สังเคราะห์ทดแทนจนถึงระดับปกติอารมณ์และพฤติกรรมของสุนัขก็กลับเข้าสู่ปกติ อาการของฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำที่มีอาการให้เห็นน้อย เช่น สุนัขบางพันธุ์ เช่น โกลเด้นท์รีทรีฟเวอร์, สุนัขตระกูลเช็ทแลนด์ อาการที่เห็นอื่น ๆ เช่น มีขนร่วงเป็นหย่อม ๆ , ชอบหลบซ่อนตัว, ติดเชื้อง่าย, เป็นภูมิแพ้, อาการเป็นสัดไม่สม่ำเสมอในสุนัขตัวเมีย, และมีแนวโน้มที่จะมีน้ำหนักตัวมากกว่าปกติ มีพฤติกรรมก้าวร้าวผิดไปจากตัวอื่น ๆ ในสายพันธุ์เดียวกัน ค่าฮอร์โมนไทรอยด์อยู่ในระดับต่ำแต่ยังอยู่ในช่วงปกติ เมื่อได้รับการรักษาด้วยการให้ฮอร์โมนสังเคราะห์ทดแทนอาการจะดีขึ้นใน 5 วัน รายที่ตอบสนองช้าจะกินเวลาประมาณ 4 สัปดาห์ สุนัขที่ได้รับฮอร์โมนสังเคราะห์ทดแทนต้องได้รับการตรวจระดับฮอร์โมนอย่างสม่ำเสมอ ทุก 4-6 สัปดาห์ในระยะที่ปรับระดับฮอร์โมน และอาจต้องเจาะเลือดหลังได้รับยา 4-6 ชั่วโมงแล้ว จุดประสงค์เพื่อดูว่าระดับฮอร์โมนขึ้นไปสู่ระดับปกติแต่อยู่ในค่าที่สูง มีปัญหาทางระบบประสาทหลังคลอดหรือเกิดโรคทางระบบประสาท สุนัขที่คลอดออกมาแล้วพบว่ามีอาการทางระบบประสาท หรือเกิดอาการทางประสาทเนื่องจากได้รับบาดเจ็บหรือป่วยเป็นโรค อาจก่อผลกระทบให้สุนัขเกิดความก้าวร้าว ซึ่งโรคต่าง ๆ ที่พบมีดังต่อไปนี้คือ มีน้ำในสมอง (Hydrocephalus) พบมากในสุนัขพันธุ์หน้าสั้น สมองอักเสบ (Encephalitis) อาจเกิดจากแบคทีเรียหรือไวรัสก็ได้ เช่น โรคพิษสุนัขบ้า, ไข้หัดสุนัข เป็นต้น ได้รับอุบัติเหตุทางสมอง เนื้องอกในสมอง โรคลมชัก น้ำในสมอง (Hydrocephalus) โรคนี้เป็นโรคที่เกิดมาแล้วพบว่ามีน้ำไปอยู่ในช่องว่างของสมองมากเกินไป ทำให้ช่องว่างในสมอง (ventricles) ขยายใหญ่ขึ้นทำให้เนื้อสมองถูกเบียดให้บางลง สุนัขพันธุ์ที่พบเป็นมาก คือ พันธุ์หน้าสั้น และพันธุ์เล็กหรือพวกทอยบรีด บางรายเป็นเล็กน้อยอาจไม่แสดงอาการอะไรมากนัก ในรายที่เป็นมากจะมีอาการทางประสาทให้เห็นรวมทั้งก้าวร้าวผิดปกติ สมองอักเสบ (Encephalitis) ภาวะใด ๆ ก็ตามที่ก่อให้เกิดอาการอักเสบของสมองเช่น การติดเชื้อแบคทีเรีย, หรือเชื้อไวรัส จะก่อให้เกิดอาการทางประสาทรวมทั้งดุกว่าปกติได้ การวินิจฉัยส่วนมากทำโดยการเจาะน้ำไขสันหลังมาตรวจซึ่งต้องมีการวางยาสลบสัตว์ อุบัติเหตุที่ศีรษะ (Head trauma) เมื่อสมองได้รับความกระทบกระเทือนบริเวณที่ได้รับอันตรายจะมีอาการบวม และมีเลือดออก ทำให้การทำงานของสมองผิดปกติ จึงแสดงออกด้วยอาการทางระบบประสาทหรือดุร้ายกว่าปกติ เนื้องอกในสมอง(Brain tumors) มักพบในสุนัขที่อายุมาก โดยมีอาการดุร้ายขึ้น และบุคลิกเปลี่ยนไปจากเดิม โดยสังเกตจากอาการที่แสดงออก และการทดสอบระบบประสาท อาจมีการฉายภาพรังสีร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ โรคลมชัก (Epilepsy) สุนัขที่เป็นโรคลมชักอาจมีการชักเป็นบางครั้ง โดยเฉพาะภายหลังจากการชักเสร็จใหม่ ๆ จะมีอาการดุร้ายกว่าปกติ เมื่อหายจากอาการชักก็จะกลับเป็นปกติตามเดิม ดังนั้นช่วงที่เกิดอาการชักจึงควรระวังเป็นพิเศษ สุนัขที่จะเกิดอาการชักมักมีอาการดังต่อไปนี้ คือ อารมณ์เปลี่ยนไปจากเดิม เกิดดุร้ายขึ้นมาทันทีทันใดโดยไม่มีเหตุผล มีอาการน้ำลายยืด, ม่านตาขยาย, และอาจปล่อยกลิ่นออกมาจากต่อมข้างก้น อาการดุร้ายอาจมีเพียงไม่กี่นาทีไปจนถึงเป็นวัน เมื่อชักไปแล้วระยะฟื้นตัวสุนัขมักซึม, เงื่องหงอย, ไม่ตอบสนองกับเจ้าของ, บางรายตาเหม่อลอยจ้องกำแพง หรือบางรายก็หลับ สุนัขที่เป็นโรคลมชักต้องได้รับยากันชักอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย 1 ปี บางรายต้องกินยาไปตลอดชีวิต บางครั้งสุนัขอยู่ในอาการกึ่งจะชักแต่ไม่ชัก สุนัขอาจมีอาการภายนอกดูปกติดีแต่บางครั้งก็ชอบทำร้ายเนื่องจากภาวะนี้สุนัขจะมีพฤติกรรมผิดไปจากปกติ การชักเนื่องจากพฤติกรรมเปลี่ยน ดังที่กล่าวมาแล้วว่าภาวะกึ่งชักแต่ไม่ชักทำให้พฤติกรรมเปลี่ยน ซึ่งจะไปกระ ตุ้นให้สุนัขดุร้ายขึ้น (สมองส่วนที่ควบคุมความก้าวร้าว คือ สมองส่วน ไฮโปทาลามัส และ ส่วนลิมบิคซิสเต็ม) พันธุ์ที่เกิดอาการดังกล่าวบ่อย คือ สปริงเกอร์สแปเนี่ยล, ค๊อกเกอร์สแปเนี่ยล, เช็คสเปียร์เบย์รีทรีฟเวอร์, บูลเทอร์เรีย, พูเดิ้ล และโกลเด้นท์รีทรีฟเวอร์ Dr. Nicholas Dodman |